آینده نگری، نیاز امروز داروسازی کشور است
در آستانه همایش انجمن علمی داروسازان ایران، دکتر علی رزازان در گفت‌و‌گو با مجله خبری غذا و دارو مطرح کرد: اگر قصد داریم در عرصه داروسازی همپای کشورهای پیشرفته حرکت کنیم، باید آینده‌نگری را در دستور کار قرار دهیم.
همایش انجمن علمی داروسازان در آستانه بیستمین دوره برگزاری خود قرار دارد. مطابق رسم هر سال که در این همایش موضوعی به‌عنوان رویکرد اصلی در نظر گرفته می‌شود، در این دوره نیز «تازه‌ها و آینده‌نگری در داروسازی» از سوی انجمن علمی داروسازان ایران به‌عنوان محور اصلی همایش انتخاب و اعلام شده است. اما این توجه و تمرکز بر موضوع آینده‌نگری در داروسازی تا چه حد مطابق با نیازهای امروز این رشته در کشور ماست و برگزار‌کنندگان بیستمین همایش انجمن علمی داروسازان ایران، چه مولفه‌ها و اهدافی را برای انتخاب چنین رویکردی برای این رویداد تخصصی در نظر داشته‌اند؟ به این بهانه گفت‌و‌گویی را با دکتر علی رزازان، عضو هیات‌مدیره انجمن علمی داروسازان ایران انجام داده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
با توجه به موضوعات، دغدغه‌ها و چالش‌های متعددی که در حوزه داروسازی کشور وجود دارد، چرا در این دوره موضوع «آینده‌نگری در داروسازی» به‌عنوان محور اصلی همایش انجمن علمی داروسازان ایران انتخاب شده است؟
یکی از وظایف انجمن علمی داروسازان ایران کمک به سیاست‌گذاران کلان کشور در حوزه دارو و آگاه‌سازی جامعه داروسازی نسبت به مسائل روز دنیا و ایران است. بنابراین هر سال جلسات متعددی با حضور اعضای هیات‌مدیره انجمن برگزار می‌شود تا محور و رویکرد اصلی همایش سالانه این انجمن متناسب با شرایط روز داروسازی انتخاب شود.
امروز، از چالش‌های مهمی که جامعه داروسازی کشور با آن مواجه است، آینده نامعلوم داروسازی، به دلیل تغییراتی است که در سال‌های گذشته در این رشته اتفاق افتاده است؛ بنابراین محوری که برای همایش بیستم در نظر گرفته شده، بر مبنای آینده‌نگری در داروسازی در نظر گرفته شد که یکی از خواسته‌های داروسازان جوان و دانشجویان داروسازی کشور هم است.
آیا در سال‌های گذشته این نگرانی‌ها در مورد آینده داروسازی در کشور وجود نداشت؟
اتفاقا آینده داروسازی در کشور از موضوعاتی است که همواره مورد توجه فعالان این حوزه بوده و حتی در دوره‌های گذشته (دوره یازدهم همایش انجمن علمی داروسازان ایران) نیز به‌عنوان شعار این همایش برگزیده شده بود. اما طبیعتا با گذشت حدود یک دهه از این موضوع و تغییراتی که در این سال‌ها در حوزه داروسازی ایجاد شده، بسیاری از چشم‌اندازهای پیش‌بینی‌شده در آن دوره اتفاق افتاده و امروز دوباره نیاز به برنامه‌ریزی‌های مدون دراین‌باره وجود دارد. در این سال‌ها تحولات فراوانی در این حوزه اتفاق افتاده و طی ده سال گذشته در حوزه‌هایی مانند مکمل‌های غذایی، داروهای های‌تک، نانوتکنولوژی، واکسن و بیوتکنولوژی پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای در کشور انجام شده است و رویکردهای آینده‌نگری در داروسازی نسبت به گذشته متفاوت شده است. مثلا می‌بینیم که با وجود کمبودهایی که امروز در برخی مقاطع در حوزه دارو اتفاق می‌افتد، از سطح دسترسی به دارو نسبت به دهه گذشته بسیار افزایش یافته و در این مولفه در کشور به مرحله فوق اشباع رسیده‌ایم.
توجه به آینده‌نگری در حوزه دارو در کشورهای دیگر تا چه مورد توجه سیاست‌گذاران و متولیان این حوزه بوده است؟
توجه به آینده‌نگری و لزوم پرداختن به آن در حوزه داروسازی موضوعی نیست که تنها در داخل کشور دارای اهمیت باشد و دغدغه‌های مربوط به این موضوع همواره مورد توجه کشورهای پیشرو در این حوزه نیز بوده است و ما نیز اگر قصد داریم در این عرصه همپای کشورهای پیشرفته حرکت کنیم، باید آینده‌نگری را در دستور کار خود قرار دهیم. ما نیازمندیم که برای تعیین چشم‌اندازهای آینده در داروسازی برنامه‌ریزی انجام دهیم و همین مساله در انتخاب محور اصلی مباحث و سخنرانی‌های این دوره از همایش موثر بوده است. اهمیت مباحث آینده‌نگری در داروسازی زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم کشور ما در بخش‌های مختلف تولید، صنعت و رگولاتوری حوزه داروسازی الگوی بسیاری از کشورها بوده و هست و بدون شکاین کشورها نیز از نتایج توجه به موضوع آینده‌نگری در داروسازی کشور بهره خواهند برد.
موضوع آینده‌نگری و آگاه‌سازی‌های منتج از آن، در حوزه سیاست‌گذاری حوزه دارو چه پیامد مثبتی خواهد داشت؟
ما امروز از مرحله پرورش داروساز تنها با هدف تولید و توزیع دارو عبور کرده‌ایم. آموزش داروسازی کشور در حال حاضر از سطح بالایی برخوردار است؛ به طوری‌که می‌توان از پوزیشن‌های اخذ شده توسط داروسازان ایرانی در کشورهای پیشرو در این زمینه به‌راحتی به این موضوع پی برد؛ امروز ما در حوزه آموزش داروسازی به مرحله‌ای رسیده‌ایم که باید بیش از گذشته به پرورش داروسازان تخصصی توجه کنیم. عدم توجه به آینده‌نگری و برنامه‌ریزی در این خصوص می‌تواند عواقب و نتایجی مانند همه‌گیری ناامیدی در میان دانشجویان و علاقه‌مندان رشته داروسازی منجر شود. ما امیدواریم در این همایش و از طریق این آگاه‌سازی بتوانیم سیاست‌گذاران حوزه داروسازی را برای اندیشیدن راهکار مناسب در خصوص لزوم توجه به آینده داروسازی در کشور و برنامه‌ریزی برای این موضوع متقاعد کنیم.
در همایش بیستم انجمن علمی داروسازان ایران تاکید زیادی بر برگزاری پنل‌های گروهی وجود دارد؛ دلیل این تاکید چیست؟
همان‌طور که ذکر شد، رویکرد و محوریت اصلی بیستمین همایش انجمن علمی داروسازان ایران حول آینده‌نگری در حوزه داروسازی است و چون راجع به آینده‌نگری و آینده‌پژوهی صحبت می‌کنیم، طبیعی است که راهکارها و سلیقه‌های مختلفی درباره آینده و آینده‌نگری در داروسازی نزد صاحب‌نظران مختلف وجود داشته باشد. بنابراین برگزاری نشست‌های تخصصی به‌صورت پنل‌های گروهی باعث می‌شود رویکردها، سلیقه‌ها و نظرات مختلف دراین‌باره مطرح شود و از برآیند این دیدگاه‌های مختلف، نتیجه مطلوب‌تری نیز حاصل شود.
آیا جدا از مباحث علمی داروسازی؛ گروه‌های مرتبط دیگر این حوزه نیز در پنل‌ها و رویدادهای همایش در نظر گرفته شده‌اند؟
بله؛ رشته داروسازی در کشور ما به‌صورت کاملا تخصصی پیش می‌رود ولی درعین‌حال در مباحث صنعتی، موضوعات متعدد و مختلفی از تامین و تولید مواد اولیه و انواع دارو تا شبکه توزیع محصولات، در این گستره دخیل هستند. بنابراین در این دوره یکی از سالن‌های جانبی همایش طی سه روز برگزاری، میزبان مباحث صنعتی خواهد بود تا به‌این‌ترتیب ارتباط بین صنعت و دانشگاه نیز به شکل بهتری برقرار شود. ضمن اینکه در مباحثی مانند صنعت پخش دارو نشست‌های تخصصی در دو بخش آینده‌نگری و استانداردهای این صنعت برای علاقه‌مندان در نظر گرفته شده است که می‌تواند بسیار جذاب باشد. در کل باید گفت که همایش انجمن علمی داروسازان ایران تنها مخصوص داروسازان نیست، بلکه بخشی از سلامت کشور و متعلق به همه اجزا و علاقه‌مندان آن است.